Xe đạp điện ngày càng trở nên phổ biến bởi sự tiện lợi, thân thiện với môi trường và tiết kiệm chi phí vận hành. Tuy nhiên, nhiều người vẫn chưa hiểu rõ về cấu tạo và nguyên lý hoạt động của loại phương tiện này. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin về cấu tạo xe đạp điện, nguyên lý hoạt động của xe và giới thiệu một số loại xe phổ biến hiện nay.

1. Cấu tạo xe đạp điện và hệ thống vận hành

1.1. Các bộ phận của xe đạp điện

a. Ắc quy/pin

Ắc quy (hoặc pin) là bộ phận cung cấp nguồn năng lượng cho động cơ điện, thường được đặt trong khung xe hoặc dưới yên xe để đảm bảo an toàn. Ắc quy có thể sạc lại sau khi hết điện và chất lượng ắc quy ảnh hưởng trực tiếp đến phạm vi di chuyển và thời gian sử dụng của xe đạp điện.

b. Khung xe

Khung xe là bộ phận chính chịu tải trọng của người lái và các bộ phận khác của xe như động cơ, pin . Khung thường được làm bằng thép hoặc hợp kim nhôm để đảm bảo độ bền vàgiảm trọng lượng của xe trong quá trình sử dụng.

c. Động cơ điện

Bao gồm động cơ xe đạp điện, bộ điều khiển và hộp số. Động cơ điện là bộ phận quan trọng nhất, giúp chuyển đổi năng lượng điện từ pin thành năng lượng cơ học để di chuyển xe. Bộ điều khiển điều chỉnh tốc độ và mô-men xoắn của động cơ điện, hộp số giúp truyền lực từ động cơ điện đến bánh sau.

Vỏ động cơ (Rotor):

Là phần chuyển động của động cơ, được bao bọc bởi lớp vỏ nhôm hoặc gang để bảo vệ các bộ phận bên trong khỏi tác động môi trường. Bên trong vỏ động cơ chứa các nam châm vĩnh cửu, tạo ra từ trường vĩnh cửu khi động cơ hoạt động.

Lõi động cơ (Stator):

Là phần đứng yên của động cơ, được cấu tạo từ các cuộn dây đồng và lá thép kỹ thuật.

Khi dòng điện đi qua cuộn dây, sẽ tạo ra từ trường biến thiên.

d. Tay ga

Khi bạn vặn tay ga, lực tác động lên tay ga sẽ được truyền đến bộ cảm biến. Bộ cảm biến sẽ chuyển đổi lực tác động thành tín hiệu điện và truyền đến bộ điều khiển. Bộ điều khiển sẽ nhận tín hiệu và điều chỉnh tốc độ động cơ phù hợp. Tốc độ động cơ càng cao, xe sẽ di chuyển càng nhanh.

Bao gồm các bộ phận chính sau:

Vỏ tay ga: Thường được làm bằng nhựa hoặc kim loại, có tác dụng bảo vệ các bộ phận bên trong tay ga.
Cụm công tắc: Bao gồm các nút điều khiển như còi, đèn pha, đèn cos, xi nhan,…
Tay ga điều tốc: Là bộ phận chính giúp điều chỉnh tốc độ của xe.
Bộ cảm biến: Giúp nhận biết lực tác động lên tay ga và truyền tín hiệu đến bộ điều khiển.
Bộ điều khiển: Có chức năng điều chỉnh tốc độ động cơ dựa trên tín hiệu từ bộ cảm biến.

e. Ổ khóa điện

Khi bạn cắm chìa khóa vào ổ khóa và vặn đúng vị trí, các lõi khóa sẽ được mở ra, cho phép dòng điện lưu thông qua hệ thống điện của xe. Khi bạn rút chìa khóa, các lõi khóa sẽ được đóng lại, ngắt kết nối hệ thống điện và khóa xe.

Vỏ ổ khóa: Thường được làm bằng nhựa hoặc kim loại, có tác dụng bảo vệ các bộ phận bên trong ổ khóa.
Cụm ổ khóa: Bao gồm các lõi khóa, chìa khóa và các bộ phận cơ học khác.
Bộ phận kết nối điện: Giúp kết nối ổ khóa với hệ thống điện của xe.

IC điều tốc

Khi bạn vặn tay ga, tín hiệu từ tay ga sẽ được truyền đến IC. IC sẽ xử lý tín hiệu này và điều chỉnh tốc độ động cơ phù hợp. Tốc độ động cơ càng cao, xe sẽ di chuyển càng nhanh.

Vỏ IC: Thường được làm bằng nhựa hoặc kim loại, có tác dụng bảo vệ các bộ phận bên trong IC.
Mạch điện tử: Là bộ phận quan trọng nhất của IC, bao gồm các linh kiện điện tử như chip xử lý, tụ điện, transistor,…
Cổng kết nối: Giúp kết nối IC với các bộ phận khác như ắc quy, động cơ, tay ga,…

Bộ nút điều khiển

Các nút trên xe đạp điện được bố trí trên ghi đông xe với từng chức năng cụ thể như sau:

Nút khởi động: Khởi động động cơ xe.
Nút điều chỉnh tốc độ: Điều chỉnh tốc độ di chuyển của xe.
Nút còi: Phát ra âm thanh cảnh báo khi cần thiết.
Nút xi nhan: Báo hiệu hướng rẽ trái hoặc phải khi tham gia giao thông.
Nút chuyển chế độ chiếu sáng: Điều chỉnh chế độ chiếu sáng (đèn pha, cos, cốt) phù hợp với điều kiện di chuyển.
Nút công tắc phụ: Bật/tắt các chức năng phụ như đèn hậu, đèn soi biển số, chế độ tiết kiệm điện,…
Màn hình hiển thị: Hiển thị các thông tin quan trọng như tốc độ, quãng đường, dung lượng ắc quy,…
Nút khởi động, đèn, còi và xi nhan,…

Công tắc ngắt phanh điện

Công tắc ngắt phanh xe máy điện thường là một bộ phận nhỏ gọn, được lắp đặt trên ghi đông xe, bao gồm các bộ phận chính sau:

Vỏ công tắc: Thường được làm bằng nhựa hoặc kim loại, có tác dụng bảo vệ các bộ phận bên trong.
Nút bấm: Nút bấm được sử dụng để bật/tắt công tắc.
Cáp điện: Cáp điện kết nối công tắc với hệ thống điện của xe.
Bộ phận tiếp xúc: Bộ phận tiếp xúc bên trong công tắc sẽ đóng/mở mạch điện khi bạn bấm nút.

Bộ sạc

Mạch điện tử bên trong bộ sạc sẽ chuyển đổi dòng điện xoay chiều thành dòng điện một chiều có điện áp phù hợp với ắc quy. Dòng điện một chiều này sẽ được cung cấp cho ắc quy, giúp nạp lại năng lượng cho ắc quy.

Vỏ sạc: Thường được làm bằng nhựa hoặc kim loại, có tác dụng bảo vệ các bộ phận bên trong.
Cáp nguồn: Cung cấp nguồn điện xoay chiều 220V cho bộ sạc.
Cáp sạc: Kết nối bộ sạc với ắc quy xe máy điện.
Mạch điện tử: Là bộ phận quan trọng nhất của bộ sạc, bao gồm các linh kiện điện tử như biến áp, tụ điện, transistor,… có chức năng chuyển đổi dòng điện xoay chiều thành dòng điện một chiều phù hợp với ắc quy xe máy điện.
Quạt tản nhiệt: Giúp làm mát bộ sạc trong quá trình hoạt động.
Đèn báo trạng thái: Thông báo tình trạng sạc (đang sạc, đầy pin, lỗi…)

Khóa chống trộm

Khóa cơ: Sử dụng chìa khóa để mở và khóa xe, có nhiều loại như khóa chữ U, khóa chữ D, khóa xích,… Ưu điểm là giá rẻ, dễ sử dụng nhưng nhược điểm là dễ bị sao chép và bẻ khóa.
Khóa điện tử: Sử dụng mã số hoặc thẻ từ để mở và khóa xe. Ưu điểm là an toàn hơn khóa cơ, khó bị sao chép nhưng nhược điểm là giá thành cao hơn và có thể gặp trục trặc về mặt điện.
Khóa thông minh: Sử dụng kết hợp khóa cơ và khóa điện tử, tích hợp thêm nhiều tính năng thông minh như định vị GPS, báo động từ xa,… Ưu điểm là an toàn, tiện lợi nhưng nhược điểm là giá thành cao nhất.

Bánh xe

Vành xe: Là bộ phận vành ngoài của bánh xe, thường được làm bằng kim loại như thép, nhôm hoặc hợp kim. Vành xe có vai trò cố định các bộ phận khác của bánh xe và chịu lực trực tiếp từ mặt đường.
Lốp xe: Là bộ phận cao su bao quanh vành xe, có tác dụng giảm xóc, tăng độ bám đường và bảo vệ vành xe. Lốp xe có nhiều loại với các kích cỡ và hoa văn khác nhau phù hợp với từng loại xe và điều kiện sử dụng.
Săm xe: Là bộ phận cao su nằm bên trong lốp xe, có tác dụng giữ hơi và giúp lốp xe căng phồng.
Moay ơ: Là bộ phận ở trung tâm bánh xe, có nhiệm vụ cố định trục bánh xe và truyền lực từ động cơ đến bánh xe. Moay ơ thường được làm bằng kim loại như thép hoặc nhôm.
Vòng bi: Là những bộ phận nhỏ được lắp đặt trong moay ơ, có tác dụng giảm ma sát và giúp bánh xe quay trơn tru.
Trục bánh xe: Là bộ phận kim loại xuyên qua moay ơ, kết nối bánh xe với khung xe.
Phanh xe: Là bộ phận giúp giảm tốc độ hoặc dừng xe. Xe máy điện thường sử dụng phanh đĩa hoặc phanh tang trống.

1.2. Hệ thống điện của xe đạp điện

Dưới đây là sơ đồ mạch điện xe đạp điện được miêu tả cụ thể và chi tiết:

2. Nguyên lý hoạt động của xe đạp điện

Xe đạp điện hoạt động theo 4 cơ chế chính:

Khi người lái vặn tay ga, điện từ ắc quy sẽ được truyền đến bộ điều khiển. Bộ điều khiển sẽ điều chỉnh điện áp và cường độ dòng điện phù hợp với tốc độ mong muốn của bạn.
Điện sau khi được điều chỉnh sẽ được truyền đến động cơ điện. Động cơ điện sẽ chuyển đổi năng lượng điện thành năng lượng cơ học, tạo ra lực quay.
Lực quay của động cơ điện được truyền đến hộp số, sau đó được truyền đến bánh sau thông qua trục truyền động.
Bánh sau quay, giúp xe di chuyển theo hướng mong muốn của người điều khiển.

3. Các loại xe đạp điện phổ biến hiện nay

Thị trường xe đạp điện Việt Nam năm 2024 có nhiều sự đa dạng về mẫu mã, kiểu dáng và giá cả, đáp ứng mọi nhu cầu của người tiêu dùng. Trong đó, REVAN là nhà cung cấp các loại xe đạp điện phổ biến đang được ưa chuộng nhất hiện nay:

1. Xe đạp điện mini:

Ưu điểm: Nhỏ gọn, nhẹ nhàng, dễ dàng di chuyển và cất giữ, phù hợp cho học sinh, sinh viên, người đi làm trong nội thành. Giá thành rẻ so với các dòng xe khác.
Nhược điểm: Quãng đường di chuyển ngắn, tải trọng thấp, không phù hợp cho di chuyển đường dài.
Mẫu xe tiêu biểu: YADEA E3, DK Nano, Xmen Mini, Honda M6, Pega S6,…

Xe đạp điện trợ lực:

Ưu điểm: Kết hợp sức mạnh của động cơ và bàn đạp, giúp người lái tiết kiệm sức lực, phù hợp cho mọi lứa tuổi, đặc biệt là người cao tuổi hoặc những người có sức khỏe yếu. Quãng đường di chuyển xa hơn xe đạp điện mini.
Nhược điểm: Giá thành cao hơn xe đạp điện mini.
Mẫu xe tiêu biểu: Giant M133S, Yamaha PAS S1, Himalaya E2, Kymco XLC,…

Xe đạp điện địa hình:

Ưu điểm: Khung xe chắc chắn, hệ thống giảm xóc tốt, phù hợp cho di chuyển trên địa hình gồ ghề, dốc núi. Kiểu dáng mạnh mẽ, cá tính.
Nhược điểm: Giá thành cao, trọng lượng xe nặng, không phù hợp cho di chuyển trong nội thành.
Mẫu xe tiêu biểu: Nijia T133S, Sunpeed E-Sport X, Xmen E-Bike,…

Xe đạp điện thông minh:

Ưu điểm: Tích hợp nhiều công nghệ hiện đại như định vị GPS, khóa thông minh, kết nối Bluetooth, màn hình hiển thị thông tin,… giúp người dùng dễ dàng theo dõi và quản lý xe.
Nhược điểm: Giá thành cao nhất trong các dòng xe đạp điện.
Mẫu xe tiêu biểu: VinFast Feliz S, Vinfast Klara S, Yadea X3,…

REVAN là trang web thương mại điện tử uy tín chuyên cung cấp các dòng xe đạp điện chính hãng với giá cả cạnh tranh. REVAN còn có đội ngũ nhân viên tư vấn chuyên nghiệp, sẵn sàng hỗ trợ bạn lựa chọn được chiếc xe phù hợp nhất với nhu cầu của mình.

Rate this post